Trí tuệ nhân tạo, luật sư, tra cứu văn bản pháp luật, trợ lý ảo thông minh, trợ lý ảo, AI trong lĩnh vực pháp lý
Công nghệ AI đã tạo ra một kỷ nguyên mới cho các luật sư, giải phóng sức lao động và nâng cao năng suất làm việc
Với sự phát triển không ngừng nghỉ của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với kinh tế xã hội nói chung và ngành pháp luật nói riêng, công nghệ AI đã tạo ra một kỷ nguyên mới cho các luật sư, giải phóng sức lao động và nâng cao năng suất làm việc. Nhưng trong cơ hội sẽ luôn đi kèm với những thách thức. Hãy cùng LOSA tìm kiếm về những cơ hội và thách thức khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong pháp luật.
1.1. Tối ưu hóa việc khám phá và sàng lọc văn bản pháp luật
Hệ thống văn bản pháp luật Việt Nam là một hệ thống đồ sộ với hơn 100.000 văn bản quy phạm pháp luật, văn bản pháp quy, án lệ. Với khối lượng khổng lồ này, việc khám phá và sàng lọc thông tin là một thách thức lớn đối với công chúng nói chung và nhân sự ngành luật nói riêng. Nhưng nếu sử dụng công nghệ AI, các luật sư sẽ tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả công việc bằng cách tự động hóa phân loại văn bản hay sàng lọc dữ liệu. Công nghệ AI giống như một trợ lý ảo thông minh giúp luật sư xử lý các công đoạn phân loại, tóm tắt tài liệu, tra cứu văn bản pháp luật hay thậm chí là thu thập bằng chứng để luật sư sử dụng trong điều tra vụ việc hay tư vấn khách hàng.
1.2. Hỗ trợ luật sư trong lĩnh vực tố tụng
Với năng lực “tự học” của máy học, AI có khả năng đọc, ghi nhớ và phân tích dữ liệu từ những vụ án trước đó. Sau đó, đưa ra dự đoán tương đối chính xác về vụ việc, giúp các luật sư có chuẩn bị kỹ lưỡng và xây dựng chiến lược pháp lý phù hợp.
Đặc biệt trong lĩnh vực tố tụng, khả năng sắp xếp tài liệu, luận điểm, luận cứ cùng với khả năng dự đoán kết quả của AI chiếm vai trò quan trọng đối với luật sư. Giúp giảm thời gian và công sức cần thiết cho việc thẩm định, điều tra vụ việc. Đồng thời tối ưu hóa quy trình làm việc của Luật sư, tăng cường sức thuyết phục của lời biện hộ.
1.3. Hỗ trợ trong tư vấn pháp lý doanh nghiệp
Những vấn đề được lưu ý trong tư vấn pháp luật doanh nghiệp là mua bán, sáp nhập doanh nghiệp. Những vụ việc này đều cần một công đoạn thẩm định và đánh giá doanh nghiệp để đưa ra những quyết định chính xác. Sự thẩm định và đánh giá này thường tốn nhiều thời gian và công sức hơn, đồng thời cũng đòi hỏi cao hơn về mức độ nhanh chóng và chính xác.
Công nghệ AI với khả năng quét và xử lý thông tin hàng nghìn văn bản hoàn toàn có thể thay thế luật sư làm điều này. AI giúp tự động hóa việc phân tích các văn bản, giấy tờ, hợp đồng… giảm thiểu rủi ro và sai sót, đồng thời nâng cao hiệu quả trong việc soạn thảo và đàm phán hợp đồng.
2.1. Bảo vệ quyền riêng tư trong thời đại AI
Những ưu điểm của trí tuệ nhân tạo cũng là những nguy cơ tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là khả năng thu thập, ghi nhớ và phân tích dữ liệu một cách sâu rộng. Hiện nay, nhiều quốc gia đã phát triển các quy định để bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhưng ở Việt Nam, các quy định này vẫn còn non trẻ và chưa đầy đủ. Điều này yêu cầu một sự cân nhắc kỹ lưỡng về việc sử dụng AI trong lĩnh vực pháp lý để đảm bảo quyền riêng tư được bảo vệ và không vi phạm nguyên tắc bảo mật thông tin
3.2. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại liên quan đến AI
AI có thể học hỏi và đưa ra quyết định, nhưng điều này cũng có nghĩa là chúng có thể gây ra thiệt hại bằng hành động của mình. Trường hợp AI gây ra tai nạn hoặc hại cho người khác, việc xác định trách nhiệm pháp lý trở nên phức tạp. Pháp luật hiện tại chưa có quy định cụ thể cho các vấn đề này, đòi hỏi phải có những cải cách pháp lý để giải quyết trách nhiệm bồi thường liên quan đến AI.
Sự phát triển của AI sẽ giúp cho ngành luật có thêm một trợ lý ảo hữu dụng, giúp ngành luật tiến bộ và phát triển. Tuy nhiên, đi cùng với những cơ hội, những thách thức khi sử dụng trí tuệ nhân tạo trong ngành luật vẫn đang còn rất lớn. Việt Nam cần có những nghiên cứu đầy đủ và chi tiết hơn nữa để có thể tận dụng tất cả những ưu điểm của AI và ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phát triển ngành pháp luật trong kỷ nguyên số.